Pierwsza rocznica śmierci Franciszka Dziadonia

Wizjoner

Odtwórz wideo
     Młody Dyrektor Młodzieżowego Domu Kultury im. Juliana Tuwima  Franciszek Dziadoń w latach 90 miał szalony pomysł, żeby zaadoptować zdewastowane, zapomniane i opuszczone budynki dawnych koszar wojskowych i przeobrazić go w Młodzieżowy Dom Kultury. 
 

       W 1991 roku kiedy został dyrektorem domu kultury, placówka miała dwie siedziby w pawilonie na os. Stoku, w którym obecnie jest sklep Leviatan oraz w małym baraku os. Na Wzgórzach. Po zmianie czynszu funkcjonowanie MDK było zagrożone. W 1993 roku Dyrektor Dziadoń podczas rozmów z Przewodniczącym Rady i Zarządu Dzielnicy XVII Miasta Krakowa panem Stanisławem Owcą zaproponował, żeby przenieść MDK do Fortu 49. Był to pomysł mało realny, ale Przewodniczący ku zdziwieniu Dyrektora poparł tę inicjatywę.

       Można by w tym momencie rozpisywać się o różnych problemach jak chociażby lobby działkowiczów, różnych środowiskom niechętnych zmianom, ale odeślemy czytelników do szczegółów w tekście Dyrektora Franciszka Dziadonia na końcu artykułu.

       Rada Miasta Krakowa na sesji w lutym 1994 roku uchwaliła rezolucję w sprawie przekazania Fortu 49 Krzesławice na Młodzieżowy Dom Kultury. W związku z tym, że na terenie Fortu byli rozstrzeliwani Polscy Patrioci Przewodniczący Rady Dzielnicy XVII Stanisław Owca zorganizował na plebanii parafialnej spotkanie z rodzinami pomordowanych, aby przedstawić pomysł stworzenia w tym miejscu domu kultury.

       Jesienią 1994 roku rozpoczęły się prace zabezpieczające teren fortu. Przygotowana została dokumentacja tzw. I etapu rewaloryzacji prawej strony budynku dawnych koszar. Do końca 1999 roku prowadzone były prace budowlano-adaptacyjne. Odsłonięto zasypane ziemią wyjście z południowo-wschodniej części koszar, odsłonięty został dach, udrożniono otwory wentylacyjne, wymurowano nowe kominy, wykonano nową izolację. Wykonano stolarkę okienną i drzwiową, założono kraty.
       
       Dyrektor podejmował starania o pozyskanie środków z innych źródeł: budżetu miejskiego, Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży, Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

       Pod koniec grudnia, jak wspomina dyr Franciszek Dziadoń, w 1999 roku odbyła się pierwsza wigilia dla pracowników MDK i został poświęcony nowy obiekt. 5 stycznia 2000 roku oficjalnie rozpoczął działalność MDK w Forcie 49 Krzesławice.

       Niepowtarzalna była atmosfera tego miejsca. Baza MDK w połowie koszar była odnowiona, a w połowie była surowa i niedostępna. Przybywający prosili o oprowadzenie, wyjaśnienia, dopytywali o historię obiektu, chcieli poznać fakty związane z egzekucjami 440. Polaków.
Na dziedzińcu fortecznym zaczęto organizować koncerty. Grały tutaj takie zespoły jak Kroke, Motion Trio, Trebunie Tutki, Mietek Szczęśniak, Stare Dobre Małżeństwo, Dominika Żukowska i Andrzej Korycki,… żeby wspomnieć tylko niektóre.

       Organizowane są wystawy, rekonstrukcje historyczne, turnieje szkół, konkursy, spotkania autorskie i przede wszystkim całoroczna praca dydaktyczno-wychowawcza w różnych formach zajęć dla dzieci i młodzieży.

       Dziś cały budynek dawnych koszar jest wyremontowany i przystosowany do działalności MDK. Odtworzono zachodnie wyjście ewakuacyjne, zmienił się wygląd placu, który pokryty został kostką brukową odtwarzającą rysunek historycznego przedbramia i przyczółka mostowego. Odkopana została kaponiera wschodnia, wykarczowano duże fragmenty fosy i usunięto z nich wysypiska śmieci. W trzech autentycznych miejscach, gdzie Niemcy dokonywali egzekucji, zamontowano Tablice Pamięci.

       W 2019 roku Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych (ICOMOS) stanowiące eksperckie zaplecze UNESCO uznała prace konserwatorskie na Forcie za WZORZEC Z SÈVRES. W uzasadnieniu stwierdzono, że tak powinno się odnawiać zabytki architektury militarnej – „Niekolidująca z wartościami zabytkowymi współczesna funkcja oraz wieloletnia konsekwencja w prowadzeniu remontów to klucz do sukcesu”.

       W 2021 roku Franciszek Dziadoń dyrektor Młodzieżowego Domu Kultury Fort 49 „Krzesławice” w latach 1991-2020 został uhonorowany z rąk Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy, Medalem 100-lecia Odzyskania Niepodległości. Pewnie Dyrektor jeszcze dzisiaj chodziłby po schronach bezpieczeństwa, czy rozmyślałby o nowych projektach, snując swoją wizję … gdyby nie jego ciężka choroba.

       W 2022 roku Dyrektor Franciszek Dziadoń zmarł . Pozostawił po sobie ogrom pracy, pasji i zaangażowania w ten niezwykły Młodzieżowy Dom Kultury, Wizytówkę Dzielnicy, Miasta i Polski.

Skip to content